Τύπος μαθήματος (Θ/Ε/M) : Μ
Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας : 3Θ + 3Ε
Διδακτικές μονάδες: 7
Τυπικό εξάμηνο διδασκαλίας : Δ
Επίπεδο μαθήματος (Υ/ΕΥ): Ειδικότητας
Προαπαιτούμενα: Κανένα
ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Το μάθημα αποσκοπεί στην πρώτη επαφή των φοιτητών με τις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά και ενέργεια κατά την εγκυμοσύνη και τις διάφορες φάσεις της ανάπτυξης στην εμβρυϊκή ηλικία, τη βρεφική ηλικία, την πρώτη παιδική ηλικία και την εφηβεία.
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ
Η έγκυος: Αύξηση του βάρους της εγκύου. Κατανομή του επιπλέον βάρους σε διαφορετικούς ιστούς. Γνωριμία με τα αριθμητικά μεγέθη της Αμερικανικής, Αγγλικής και Γαλλικής βιβλιογραφίας. Αύξηση του εμβρύου. Διατροφή πριν την κύηση. Διατροφή κατά την κύηση. Απαιτήσεις σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη. Απαιτήσεις σε ανόργανα στοιχεία, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και δυσαπορρόφητους φυτικούς πολυζαχαρίτες. Συνιστώμενες ημερήσιες παροχές σε βιταμίνες, μεγαλοστοιχεία, ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη. Διατροφικές ανεπάρκειες και συγγενείς ανωμαλίες που σχετίζονται με τη διατροφή. Επίδραση διαφόρων ουσιών και της αλκοόλης κατά την κύηση. Επιπλοκές στην εμβρυϊκή ανάπτυξη, περιγεννητική θνησιμότητα, τερατογένεση. Πατρική κατανάλωση αλκοόλης. Εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου: Αναιμίες, ζαχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, υπέρταση, καρδιαγγειακές παθήσεις, νεφρικές παθήσεις, φαινυλκετονουρία, ναυτία, έμμετος, υπέρταση της κύησης, δυσκοιλιότητα, αιμορροΐδες, Εφηβική εγκυμοσύνη. Φυτοφαγία και κύηση. Απαιτήσεις σε πρωτεΐνες, Β12, Fe, D3, Ca, φυλλικό οξύ, Zn, ω3 λιπαρά οξέα. Συστάσεις για την έγκυο που εργάζεται. Βρεφική διατροφή: Ενδοκρινολογικές μετατροπές στον πεπτικό σωλήνα μετά τη γέννηση. Θηλασμός. Φυσιολογία του θηλασμού. Φυσιολογικοί και ψυχολογικοί παράγοντες που αναστέλλουν το θηλασμό. Σύνθεση του μητρικού γάλακτος. Λιπαρά οξέα, φωσφολιπίδια, προσταγλανδίνες, στεροειδή, απαραίτητα λιπαρά οξέα. Αλλαγές σύνθεσης του μητρικού γάλακτος κατά τη διάρκεια του 24ώρου. Το αγελαδινό γάλα. Σύγκριση μητρικού και αγελαδινού γάλακτος ως προς το περιεχόμενο. Παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα λιπαρών οξέων στο μητρικό γάλα. Η σημασία των ω3 και ω6 λιπαρών οξέων στην υγεία του βρέφους. Το πέρασμα από το γάλα στην ποικίλη διατροφή και οι δυσκολίες που παρουσιάζονται για το βρέφος. Διατροφικές διαταραχές της πρώτης βρεφικής ηλικίας. Η σωματική ανάπτυξη του παιδιού στον πρώτο χρόνο της ζωής του. Συνιστώμενα ημερήσια επίπεδα θρεπτικών συστατικών. Η σωματική ανάπτυξη του παιδιού από το 1ο έτος έως 3 ετών. Συνιστώμενα ημερήσια επίπεδα θρεπτικών συστατικών. Διατροφή των παιδιών κατά τη σχολική ηλικία και διαταραχές της ηλικίας αυτής. Διατροφή κατά την εφηβεία και διατροφικές διαταραχές της ηλικίας αυτής.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Βασικές αρχές σχεδιασμού διαιτολογίου. Γενικές αρχές ανθρωπομετρίας. Ομάδες τροφίμων - Ισοδύναμα. Πίνακες Σύνθεσης Τροφίμων. Σχεδιασμός διαιτολογίου για την φυσιολογική, παχύσαρκη και έφηβη έγκυο. Διαιτητική αντιμετώπιση εγκύων με αναιμία, υπέρταση, ζαχαρώδη διαβήτη, καρδιακά νοσήματα, ναυτία, εμμετό, δυσκοιλιότητα, αιμορροΐδες, κλπ. Διατροφή κατά την πρώτη βρεφική ηλικία. Ανθρωπομετρική και διαιτητική εκτίμηση. Διατροφή για παιδιά προσχολικής ηλικίας (1 έως 3 ετών). Ανθρωπομετρική και διαιτητική εκτίμηση. Σχεδιασμός διαιτολογίου. Διατροφή για παιδιά σχολικής ηλικίας. Ανθρωπομετρική, βιοχημική και διαιτητική εκτίμηση. Σχεδιασμός διαιτολογίου για παιδιά 3 έως 6 ετών και 6 έως 12 ετών. Διατροφή για εφήβους. Ανθρωπομετρική, βιοχημική και διαιτητική εκτίμηση. Σχεδιασμός διαιτολογίων εφήβων.
Βιβλιογραφία
1. Pryke R. Παιδική Παχυσαρκία.μτφ Μαγκλάρα-Κατσιλάμπρου Ε, Τσαρούχη Α. Εκδόσεις Βήτα, 2009.
2. Kiess W, Marcus C, Wabtisch M. Η Παχυσαρκία στην Παιδική & Εφηβική Ηλικία. Μτφ Χρούσος Γ, Περβανίδου Ν. Εκδόσεις Πασχαλίδης,
3. Institute of Medicine. Committee to Reexamine IOM Pregnancy Weight Guidelines. Weight Gain During Pregnancy: Reexamining the Guidelines Kathleen M. Rasmussen and Ann L. Yaktine, Editors. National Research Council, 2009.
4. World Health Organisation. Promoting optimal fetal development : report of a technical consultation. WHO Press. Geneva, 2006.
5. Μανιός Γ. Διατροφική Αξιολόγηση. Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδης, 2006.